Ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά εξωπλανήτης σαν τη Γη

Ένας αμερικανός φοιτητής ανακάλυψε για πρώτη φορά έναν εξωπλανήτη που μοιάζει με το δικό μας πλανήτη και φαίνεται να αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του (50% έως 75%) από νερό και καλύπτεται ίσως από έναν τεράστιο ενιαίο ωκεανό βάθους 15 χλμ., ενώ κατά το υπόλοιπο μέρος του αποτελείται από βράχους. Είναι ο μικρότερος, λιγότερο ζεστός και πιο "γήινος" εξωπλανήτης από όσους έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη ενισχύει τις πιθανότητες ότι υπάρχουν πλανήτες σε γειτονικά ηλιακά συστήματα, οι οποίοι συγκεντρώνουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη φιλοξενία ζωής.

Η νέα "Σούπερ-Γη" (με την κωδική ονομασία GJ1214b) έχει ακτίνα 2,7 φορές μεγαλύτερη από τον πλανήτη μας, μάζα εξήμιση περίπου φορές μεγαλύτερη από τη Γη και όγκο 19 φορές μεγαλύτερο και βρίσκεται στον αστερισμό του Οφιούχου, σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός, σε τροχιά γύρω από ένα ερυθρό άστρο-νάνο (μια πλήρης περιφορά της διαρκεί 38 γήινες ώρες). Οι πρώτες μετρήσεις δείχνουν ότι ο εξωπλανήτης πιθανότατα διαθέτει μια πυκνή ατμόσφαιρα από υδρογόνο και ήλιο που μπλοκάρει το φως του ήλιου, με συνέπεια τα επιφανειακά ύδατά του να βρίσκονται σε μόνιμο σκοτάδι. Η πιθανότερη σύνθεση του είναι 75% νερό, 22% πυρίτιο και 3% σίδηρος (στον πυρήνα του).

Με εκτιμώμενη θερμοκρασία επιφανείας 120 έως 282 βαθμών Κελσίου, ο εξωπλανήτης θεωρείται πολύ ζεστός για να έχει ζωή, επειδή βρίσκεται αρκετά κοντά στο άστρο-ήλιο του (σε απόσταση μόλις 2 εκατ. χλμ) που πάντως είναι 3.000 φορές λιγότερο καυτός από το δικό μας ήλιο. Φαίνεται πάντως πως αποτελεί έναν πραγματικό "υδάτινο κόσμο", σύμφωνα με τον φοιτητή Ζάκορι Μπέρτα, του Κέντρου Αστροφυσικής Σμιθσόνιαν-Χάρβαρντ, ο οποίος έκανε πρώτος την ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Nature" (την ευθύνη της μελέτης είχε ο Ντέηβιντ Σαρμπονό του πανεπιστημίου Χάρβαρντ), σύμφωνα με το βρετανικό Τύπο και το "Νιού Σάιεντιστ".

Ένα μέρος του νερού του εξωπλανήτη ίσως βρίσκεται με την εξωτική μορφή του "πάγου επτά", μιας κρυσταλλικής μορφής νερού, που υπάρχει υπό πίεση μεγαλύτερη των 20.000 φορών σε σχέση με την πίεση της γήινης ατμόσφαιρας.

Η ανακάλυψη έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος MΕarth που στοχεύει στον εντοπισμό πλανητών σαν τη Γη αλλού στο γαλαξία μας και, γι' αυτό το λόγο, ήδη φοιτητές από όλο τον κόσμο παρατηρούν με επίγεια τηλεσκόπια (όχι μεγαλύτερα από αυτά που έχουν οι "επαγγελματίες" ερασιτέχνες αστρονόμοι) περίπου 2.000 από τα πιο μικρά άστρα στον ουρανό για τυχόν ανίχνευση πλανητών σε τροχιά γύρω τους. Οποιοδήποτε άστρο εμφανίζει μειωμένη φωτεινότητα κατά τακτά χρονικά διαστήματα, μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι γύρω του περιφέρεται κάποιος εξωπλανήτης - ή περισσότεροι. Με τον τρόπο αυτό βρέθηκε και ο νέος υδάτινος εξωπλανήτης.

Το επόμενο βήμα για τους αστρονόμους, υπό τον Σαρμπονό, θα είναι να στρέψουν το διαστημικό τηλεσκόπιο "Χαμπλ" στον εξωπλανήτη για να μελετήσουν απευθείας την ατμόσφαιρά του και να δουν αν είναι κατοικήσιμος (τουλάχιστον από γήινους οργανισμούς…).

Νωρίτερα φέτος, το γαλλικό διαστημικό σκάφος CoRoT εντόπισε τον πρώτο εξωπλανήτη (τον CoRoT-7b) που πιθανότατα είναι βραχώδης. Ο υδάτινος εξωπλανήτης που βρέθηκε, είναι ουσιαστικά ο δεύτερος που μοιάζει με τη Γη.