34 Gb πληροφοριών δέχεται καθημερινά ο εγκέφαλος

Ο καταιγισμός πληροφοριών στη σύγχρονη εποχή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και άλλες πηγές έχουν οδηγήσει στον καθημερινό «βομβαρδισμό» του μέσου ανθρώπινου εγκεφάλου με τόσο μεγάλο όγκο πληροφοριών που θα προκαλούσε ανησυχητική υπερφόρτωση ακόμα και σε ένα φορητό υπολογιστή, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Η μελέτη, που έγινε από ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Σαν Ντιέγκο, υπό τον Ρότζερ Μπον, σύμφωνα με τις βρετανικές «Τάιμς του Λονδίνου» και «Τέλεγκραφ», εκτιμά ότι κάθε μέρα οι άνθρωποι κατακλύζονται με το ισοδύναμο όγκου πληροφοριών 34 Gb (gigabytes), αρκετή ποσότητα για να υπερφορτώσει ένα φορητό υπολογιστή μέσα σε μια εβδομάδα.

Μέσα από τα κινητά τηλέφωνα, το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τις εφημερίδες, τα βιβλία κ.α. οι άνθρωποι δέχονται καθημερινά περίπου 100.500 λέξεις ή 23 λέξεις ανά δευτερόλεπτο κατά τη μισή μέρα (12 ώρες) που είναι ξύπνιοι και «καταναλώνουν» πληροφορίες (δηλαδή όταν δεν κοιμούνται, τρώνε ή ασχολούνται με άλλες ανάγκες τους). Αν και οι άνθρωποι μπορεί να μην διαβάζουν πραγματικά αυτές τις 105.000 λέξεις κάθε μέρα, τόσος υπολογίζεται ότι είναι ο αριθμός που φθάνει στα μάτια και τα αυτιά τους καθημερινά. Αν προσθέσει κανείς τις εικόνες, από βίντεο, games κλπ., φθάνουμε στον όγκο των 34 gigabytes κάθε μέρα κατά μέσο όρο.

Η συνολική κατανάλωση πληροφοριών από τηλεοράσεις, υπολογιστές και άλλα μέσα πληροφόρησης το 2008 εκτιμήθηκε (για τις ΗΠΑ) σε 3,6 εκατομμύρια gigabytes. Τα παραδοσιακά μέσα (τηλεόραση και ραδιόφωνο) εξακολουθούν να κυριαρχούν στην καθημερινή ροή των πληροφοριών με περίπου 60% των ωρών «κατανάλωσης».

Η μελέτη θεωρεί μεν ότι ο εγκέφαλος μας δεν απειλείται άμεσα, αλλά πάντως δεν αποκλείει να υπάρχει επιζήμια επίδραση ή η πληροφοριακή «πλημμύρα» να οδηγήσει σε διαφορετική οδό εξέλιξης του ανθρώπινου εγκεφάλου, μέσα από τη δημιουργία νέων νευρωνικών συνδέσεων, με δεδομένο ότι ο εγκέφαλός μας έχει αποδειχτεί πια ότι είναι «εύπλαστος» και μπορεί να «καλωδιωθεί» κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με την ποσότητα και την ποιότητα των ερεθισμάτων που δέχεται.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κύρια συνέπεια της υπερφόρτωσης με πληροφορίες είναι ότι η προσοχή του ανθρώπου συνεχώς εμποδίζεται να εστιαστεί και διακόπτεται όλο και πιο συχνά, πράγμα που δεν βοηθά στη διαδικασία του συλλογισμού και της βαθύτερης σκέψης. Όπως σχολίασε ο αμερικανός ψυχίατρος Έντουαρντ Χάλοουελ, «ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία οι εγκέφαλοί μας δεν είχαν να επεξεργαστούν τόσες πολλές πληροφορίες όσες σήμερα. Έχουμε πια μια γενιά ανθρώπων που περνάνε τόσες ώρες μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή ή σε ένα κινητό, οι οποίοι είναι τόσο απασχολημένοι με την επεξεργασία των πληροφοριών που δέχονται από όλες τις κατευθύνσεις, ώστε χάνουν την ικανότητα να σκέφτονται και να αισθάνονται. Το μεγαλύτερο μέρος από αυτές τις πληροφορίες είναι επιφανειακές. Οι άνθρωποι θυσιάζουν το βάθος και το αίσθημα και αποκόβονται από τους άλλους ανθρώπους».

Πιο αισιόδοξος δήλωσε ο νευροεπιστήμονας και καθηγητής φυσιολογίας στο βρετανικό πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Τζον Στάιν, ο οποίος τόνισε ότι και στον Μεσαίωνα, όταν εφευρέθηκε η τυπογραφία, ανησυχούσαν ότι το ανθρώπινο μυαλό δεν θα αντέξει τις πολλές πληροφορίες, κάτι που όμως δεν συνέβη τελικά.

Ο ίδιος ο Μπον, που έκανε την έρευνα, διευκρίνισε ότι η μελέτη δεν κατέγραψε πόσες πληροφορίες από αυτά τα καθημερινά 34 gigabytes τελικά απορροφά ο εγκέφαλος. Από την άλλη, επεσήμανε ότι στη σύγχρονη εποχή αυτό που έχει αλλάξει, είναι περισσότερο η φύση της εισρέουσας πληροφορίας και όχι τόσο η ποσότητά της. Όπως είπε, είτε κοιτάμε μια οθόνη υπολογιστή, είτε μιλάμε πρόσωπο με πρόσωπο με κάποιον, στην πραγματικότητα ο εγκέφαλός μας μπορεί να απορροφά τον ίδιο όγκο πληροφοριών.

Μια συνομιλία πρόσωπο με πρόσωπο έχει το δικό της ισοδύναμο σε bytes πληροφοριών (άγνωστο πόσο ακόμα), καθώς π.χ. ο εγκέφαλος παρακολουθεί τις εκφράσεις του άλλου ανθρώπου, ακούει τους χρωματισμούς της φωνής του κ.α. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Μπον, αν σε μια τέτοια συνομιλία ο εγκέφαλός μας αποθηκεύει πληροφορίες με όγκο 100 megabits ανά δευτερόλεπτο, τότε μια δίωρη συνομιλία με κάποιον ξεπερνά ακόμα και τον εκτιμώμενο όγκο των ηλεκτρονικών πληροφοριών που δέχεται μέσα σε μια ημέρα ο εγκέφαλός μας.