Ποια όντα κοιμούνται;

Τα ερπετά, τα πουλιά και τα θηλαστικά κοιμούνται. Αυτό σημαίνει πως χάνουν την αίσθηση του περιβάλλοντος χώρου κατά την διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου. Μερικά ψάρια και αμφίβια μειώνουν την αντίληψή τους αναφορικά με το περιβάλλον, αλλά δεν φθάνουν ποτέ σε κατάσταση τέλειας άγνοιας (μη
συνείδησης), όπως κάνουν τα ανώτερα σπονδυλωτά.
Τα έντομα δεν φαίνεται να κοιμούνται, αν και μερικά ίσως εμφανίζονται αδρανή την αυγή ή στο σκοτάδι. Με την μελέτη των κυμάτων του εγκεφάλου είναι γνωστό πως τα ερπετά δεν ονειρεύονται, τα πουλιά λίγο, ενώ τα θηλαστικά καθ’ όλη τη διάρκεια του ύπνου.

Δεν κοιμούνται όλα τα όντα με τον ίδιο τρόπο. Οι άνθρωποι αρέσκονται στο να κοιμούνται συνεχόμενες ώρες, ενώ τα ζώα, όπως για παράδειγμα οι σκύλοι, κοιμούνται πολλές φορές από λίγο. Κάποια ζώα κοιμούνται το βράδυ, κάποια άλλα την ημέρα. Οι αγελάδες μπορούν να κοιμηθούν όρθιες, αλλά ονειρεύονται μόνον όταν κοιμούνται ξαπλωμένες. Οι φάλαινες και τα δελφίνια ‘αναπνέουν συνειδητά’ και αυτό πρέπει να το κάνουν και κατά τη διάρκεια του ύπνου τους... έχουν, λοιπόν, αναπτύξει τέτοιον μηχανισμό ώστε να κοιμάται μόνον ο μισός τους εγκέφαλος κάθε φορά!

Ένα εγκεφαλογράφημα στον άνθρωπο μπορεί να καταγράψει την εγκεφαλική δραστηριότητα, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ένα άτομο που ξυπνά και είναι χαλαρό παράγει κύματα Α, τα οποία πάλλονται (κυμαίνονται) σταθερά σε λιγότερο από 3,5 κύκλους το δευτερόλεπτο. Καθώς το άτομο πέφτει για ύπνο και κοιμάται βαθιά, τα εγκεφαλικά κύματα επιβραδύνονται.

Όσο πιο βαθιά κοιμάται ένα άτομο τόσο πιο πολύ βυθίζεται στα κύματα Δ και
είναι δύσκολο να ξυπνήσει. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου τα μάτια κινούνται ταχύτατα (είναι η φάση του ύπνου που ονομάζεται REM, δηλαδή RapidEyeMovement)- τρεμοπαίζουν γρήγορα μπρος και πίσω.
Σε μερικούς ανθρώπους, αλλά και σε σκύλους συσπώνται και οι μύες των βραχιόνων, των ποδιών και του προσώπου. Οι άλλες φάσεις του ύπνου, εκτός από τη φάση REM ονομάζονται μη-REM. Κατά την διάρκεια του REM ύπνου, ο άνθρωπος βλέπει όνειρα. Όταν ξυπνήσει σ’ αυτή τη φάση του ύπνου, θυμάται πολύ καλά τα όνειρά του. Αν ξυπνήσει στη μη-REM φάση του ύπνου δεν θα ονειρευτεί. Πρέπει να υπάρχει και η φάση REM και η φάση μη-REM για να είναι καλός ο ύπνος. Μια φάση REM –ενός ονείρου– διαρκεί από 5 έως 30 λεπτά.
Ένα φυσιολογικό άτομο περνά το 25% του νυχτερινού ύπνου με REM ύπνο και το υπόλοιπο με μη-REM.